در طراحی ساختمانها معمولا بیشتر توجه و تمرکز بر پلان ساختمان معطوف میشود و بیشتر زمان معمار یا معماران بر روی حل کردن چگونگی ارتباط فضاها و سیرکولاسیون صرف میشود و در نتیجه طراحی نمای ساختمان معمولا مورد غفلت قرار میگیرد.
اما باید اشاره کرد که طراحی نمای ساختمان به این دلیل که معرف ساختمان و در واقع به نوعی چهره آن محسوب میشود بسیار حائز اهمیت میباشد. متاسفانه امروزه شاهد نوعی هرج و مرج و اغتشاش در سیمای شهرهایمان هستیم که بخش بزرگی از آن به دلیل عدم توجه به طراحی نمای ساختمانها است.
با توجه به مطالب گفته شده بر آن شدیم تا این مطلب راستا را به نکات مهم طراحی نمای ساختمان اختصاص دهیم. این مطلب هم برای دانشجویان معماری و هم برای معماران و حتی افرادی که قصد دارند ساختمانی برای خود طراحی کنند مفید خواهد بود.
1- توجه به هماهنگی و یکپارچگی بصری
منظور از هماهنگی در طراحی نمای ساختمان استفاده از عناصر مشابه و یکنواخت کردن نما نیست بلکه به این معنا است که باید به گونهای عمل کنید که اجزا مختلف نما به صورت یک کل یکپارچه و در ارتباط با هم دیده شوند.
به این منظور میتوانید از تکرار عناصر بهره گیرید و در طراحی نمای ساختمان به الگوی خاصی برسید که بتوانید آن را تکرار کنید.
روش دیگری که برای ایجاد هماهنگی و یکپارچگی بصری میتوانید به کار گیرید امتداد خطوط خاصی در نما است. این امتداد میتواند به صورت بصری یا حتی حسی باشد، در هر صورت مهم آن است که چشم بیننده ارتباط بین اجزا مختلف را دریافت کرده و دنبال کند.
2- ایجاد تنوع در طراحی نمای ساختمان
همانطور که اشاره شد هماهنگی و یکپارچگی به معنای عدم تنوع نیست. در واقع اگر فقط از چند عنصر محدود استفاده کنید نمای شما کسل کننده و یکنواخت خواهد شد.
شاید در ابتدا این دو مطلب متضاد به نظر برسند اما این تضاد را میتوان با عبارت وحدت در کثرت به خوبی قابل درک کرد. به این معنی که در طراحی نمای ساختمان آنچه که مهم است خلق یک ترکیببندی مناسب از عناصر مختلف است به گونهای که به عنوان یک نمای واحد درک شوند.
برای ایجاد تنوع در طراحی نمای ساختمان روشهای زیادی وجود دارد. میتوانید از اشکال مشابه اما متنوع در رنگ و اندازه استفاده کنید.
همچنین میتوانید از رنگهای مشابه اما اشکال متفاوت بهره گیرید.
استفاده از مصالح و متریالهای گوناگون و در واقع تنوع در بافت نیز روش دیگری در ایجاد تنوع است.
3- تاکید ویژه بر ورودی
یکی از اهداف مهمی که در طراحی نمای اصلی ساختمان باید مد نظر قرار گیرد تاکید بر ورودی است، به گونهای که ورودی در نگاه اول قابل تشخیص باشد.
برای ایجاد این تاکید بر ورودی میتوانید از ایجاد تضاد استفاده کنید، مثلا رنگ ورودی را متفاوت از جداره طراحی کنید یا حتی از متریال و بافت متفاوتی استفاده کنید.
ایجاد اختلاف سطح نیز یکی دیگر از روشهای مشخص و متمایز کردن ورودی است. مثلا میتوانید ورودی را مقداری تورفته طراحی کنید. این کار حس دعوت کنندگی را نیز بیشتر خواهد کرد.
4- ایجاد ریتم در نمای ساختمان
یکی دیگر از نکات مهمی که در طراحی نمای ساختمان باید مورد توجه قرار گیرد ایجاد ریتم است.
احتمالا واژه ریتم را در موسیقی زیاد شنیدهاید، در معماری نیز مشابه موسیقی به ریتم نیاز داریم و بی جهت نیست که معماری را موسیقی منجمد میخوانند.این مورد با ایجاد الگوها در ارتباط است و در واقع با طراحی یک الگوی مناسب و تکرار شونده میتوانید به ریتم مناسبی در نمای ساختمان دست یابید. حتی میتوانید با تکرار چند الگوی مرتبط، که هر کدام از چند عنصر ساخته شدهاند، ریتم منحصر به فردی در نمای ساختمان ایجاد کرده و چشم کاربران و حتی عابران را نوازش دهید.